در طول روزهای گذشته، پیام ها و تصاویر متعددی از بالا بودن دمای هوا در خوزستان و دماهایی چون، 67 درجه سانتیگراد و امثال آن که عمدتاً از ‏طریق دماسنج موجود در اتومبیل و یا استفاده از دماسنج های دیجیتال اندازه گیری شده است را مشاهده کرده اید.‏
همیشه این ایراد در بین مردم وجود داشته که هواشناسی دمای هوا را در سایه اندازه گیری می کند و دمای ‏صحیح را به اطلاع مردم نمی رساند.‏
لذا لازم دیدم نکاتی را در این زمینه عرض نمایم.‏
‏1.‏ بر اساس استاندارد جهانی، دمای تر و خشک هوا، می باید از طریق دستگاه استیونسون که در تصویر زیر مشاهده می شود ‏اندازه گیری شود. دستگاه استیونسون، جعبه مشبک چوبی سفید رنگی است که در ارتفاع 1.25 متر از سطح زمین قرار گرفته و دماسنج تر و دماسنج خشک درون آن قرار می گیرند. ‏
‏2.‏ دمای سطوح مجاور زمین، خصوصاً سطوح افقی و سطوح بتنی، آسفالت و ... همچنین تمامی اجسام مجاور زمین، بدلیل ‏ظرفیت حرارتی مواد سازنده، همیشه دمایی بالاتر از دمای هوا خواهند داشت. بنابراین دمای هوای شهرها اندکی با دمای هوای ‏ایستگاه های هواشناسی متفاوت خواهد بود. بنابراین با توجه به شرایط متفاوت توده های شهری دمای اندازه گیری شده در این ‏نقاط مبنای صحیحی نیستند. (توجه داشته باشید که این بند لزوم توجه به طراحی صحیح ساختمان ها و طراحی شهری را ‏جهت بهبود شرایط حرارتی شهرها روشن می سازد.)‏
‏3.‏ در حقیقت دمایی که دماسنج های موجود در تصاویر یاد شده به غلط نشان می دهند متاثر از دمای سطوح و جداره های ‏ساختمان های اطراف است.‏
‏4.‏ اندازه گیری در آفتاب هم کاملاً اشتباه است، چون هر جسمی که در معرض تابش آفتاب قرار بگیرد بدلیل دریافت انرژی ‏گرمایی خورشید، دمای آن افزایش یافته و دمای مشخصی را نشان نمی دهد.‏
‏5.‏ بررسی اطلاعات هواشناسی شهرهای استان و حداکثر دمای ثبت شده بر حسب درجه سانتیگراد و تاریخ وقوع آن نشان دهنده ‏این است که بالا رفتن دما تا این حد امری بی سابقه در این منطقه نیست اما تاریخ وقوع آن اندکی قابل تامل است.‏

ایستگاه هواشناسی صفی آباد دزفول

تغییرات اقلیمی

دستگاه استیونسون

مصطفی مسعودی نژاد ‏
عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

برچسب ها: مصطفی مسعودی نژاد ‏ معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز